COVİD19 SORU CEVAP ROMATOLOJİ


Covid-19 belirtileri, covid-19 risk grubu, covid-19 riskini arttıran durumlar, covid-19 enfeksiyonu olanlar ilaç kullanmalı gibi daha birçok sorular uzman hekimlerimiz tarafından sizler için cevaplandı.

COVİD-19 ENFEKSİYONUNUN KLİNİK BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Enfeksiyonun en yaygın solunum semptomları yüksek ateş, kuru öksürük ve nefes darlığıdır. Diğer sık olan belirtiler baş ağrısı, boğaz ağrısı, koku/tat alma duyusunda bozulma, ishal, yorgunluk ve yaygın kas ağrıları sayılabilir.

HANGİ HASTALAR VE DURUMLAR RİSK OLUŞTURMAKTADIR?

Şu an için ileri yaş (>65), diyabetes mellitus (Şeker hastalığı), hipertansiyon, kronik böbrek hastalığı, kalp ve akciğer hastalıkları, immün yetmezliğe neden olan hastalıklar ve obezite risk faktörü olarak görülmektedir.

ROMATOLOJİK HASTALIKLAR COVİD-19 ENFEKSİYON RİSKİNİ ARTIRMAKTA MIDIR?

Genel olarak otoimmün veya otoİnflamatuar romatizmal hastalıklar ve immünsüpresif tedavi kullanımı enfeksiyon riskini artırmaktadır.

Şu an COVİD-19 enfeksiyonu için otoimmün veya otoİnflamatuar romatizmal hastalıkların ve immünsüpresif tedavi kullanımının ciddi hastalık için bir risk faktörü olabileceğine dair kanıtlar net değildir.

Romatolojik hastalıklara sahip hastalar için genel olarak bahsedersek hastalığın aktif dönmede olması, beraberinde immünsüpresif veya immünmodülatör tedavi kullanılması, organ tutulumlarının olması, ileri yaş, ek hastalıkların eşlik etmesi ve yüksek viral yüke maruz kalınması hastalarda riski artırmaktadır. Her hastayı kendi özelinde değerlendirmek en doğru yaklaşım olacaktır.

ROMATOLOJİK HASTALIKLARDA KULLANILAN İLAÇLARI KESMELİ MİYİZ?

Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar hastalığa yakalanmakta bir risk oluşturmadığı gibi hastada solunum sıkıntısı yoksa hastalığı kötüleştirmiyor. Hastalar ilaçlarını kullanmaya devam edebilirler.

Steroid kullanan hastalarda uzun süre belli bir dozun üzerinde steroid kullanması ciddi enfeksiyonlara sebep olmaktadır. İlaçların aniden bırakılması ciddi yan etkilere sebep olabileceğinden ilaçlar aniden kesilmemelidir. Hastalığı için en uygun doza kendisini takip eden doktor ile iletişime geçerek doz azaltması yapılabilir.

İmmünsüpresif ilaç (metotreksat, leflunomid, azatiyopurin, biyolojik ilaçlar-anti-TNF’ler gibi-…) kullanan herhangi bir romatizmal hastalığı olan hastaların, COVID- 19 ile aktif enfeksiyon olmaması durumunda pandemi öncesinde kullandıkları tedavilerine devam etmeleri ve kullanmakta oldukları ilaçları kesmemeleri gerekmektedir. Hastalığı kontrol eden tedavinin sürdürülmesi çok önemlidir.

Hastalık uyku halinde (remisyonda) ise takip eden doktoru ile görüşülerek uygun olan hastalarda ilaç dozu azaltılabilir ya da doz aralığının süresi uzatılabilir.

PLAQUENİL İLACINI COVİD-19 ENFEKSİYONUNA KARŞI KORUYUCU OLARAK ALMALI MIYIZ?

PLAQUENİL (hidroksiklorokin) COVİD-19 enfeksiyonu tedavisinde kullanılmaktadır. Şu an için hastalığı önleyici bir özelliği olmadığı için profilaksi olarak kullanılması önerilmemektedir.

HASTALARIN ROMATOLOJİK İLAÇLARINI REÇETE ETTİRMEK İÇİN HASTANEYE GELMELERİNE GEREK VAR MI?

Kronik hastalığı olan hastaların 01.01.2020 itibaren sonlanmış ilaç raporları geçerlidir. ‘’İlaç Güvenlik İzlem Formu’’ doldurulması gereken biyolojik ilaçlar(anti-TNF ilaçlar gibi) her seferinde 30 günlük tedaviyi içeren miktarda (bir önceki reçetede yazan doz miktarı kadar) ilaçlarını eczanelerden temin edebilirler.

COVİD-19 ENFEKSİYONU SIRASINDA HASTALAR İLAÇLARINI KESMELİ Mİ?

COVİD-19 ile yüksek riskte temas olması ve erken dönem şikayetleri olan hastaların immünsüpresif tedavilerine ara verilebilir. Kesin COVİD-19 enfeksiyon saptanması durumunda immünsüpresif tedaviler kesilir. Glukokortikoidler aniden kesilmemelidir ve klinik duruma göre uygun doza azaltılabilir. PLAQUENİL kullanan hastalar ilaçlarına devam edebilir.

HASTALIK İÇİN KORUYUCU OLARAK EK ÖNLEM ALMALI MIYIZ?

Hastaların koruyucu önlemler olarak sosyal mesafenin korunması, maske takmaları, evde izolasyonda kalmaları, stresten uzak durmaları, kaliteli bir uyku ve hijyen kurallarına uymaları önemlidir.

İMMÜN SİSTEMİN DİRENCİNİ ARTIRMAK İÇİN EK GIDA TAKVİYESİ ALMALI MIYIZ?

Koruyucu etkinliğinin kesin kanıtının olmadığı için immün sistem direncini arttırmak için ek gıda ve vitamin takviyelerine gerek yoktur. D vitamini eksikliği durumunda D vitaminlerini alabilirler. Düzenli ve sağlıklı şekilde obeziteye yol açamadan beslenme çok önemlidir.

ROMATOLOJİ KONTROL RANDEVUSUNUN ZAMANI GELDİ NE YAPMALIYIZ?

Uyku halinde (remisyon) olan daha önceki tahlilleri iyi olan hastalar randevularını takip eden doktorları ile görüşerek randevularını erteleyebilirler. Hastalığı ile ilgili şikayetleri olan veya yeni bir organ tutulumu ile ilgili şikayetleri gelişen hastalığı aktif olan hastalar hastaneye gelmelidir.

PNÖMOKOK VE İNFLUENZA AŞISI COVİD-19’DAN KORUNMAK İÇİN YAPTIRMALI MIYIZ?

Pnömokok ve influneza aşısı yaptırmanın COVİD-19 enfeksiyonuna karşı koruyucu etkinliği yoktur. Romatolojik hastalığı olanlarda eğer enfeksiyon belirtisi yoksa pnömokok ve influenza aşılarını yaptırabilirler. COVİD-19 pandemi döneminde acil aşı yaptırmak için hastaneye gelmesine gerek yoktur.

HASTALARIN EVDE HAREKETSİZ KALMASI HASTALIKLARI İÇİN SORUN OLUŞTURUR MU?              

Hastalar zamanlarının çoğunu evde geçirdikleri için fiziksek aktiviteleri azalmıştır. Azalan fiziksel aktivite sonucu kas gücü kaybı ve eklem hareket açıklığı kaybı meydana gelmemesi için belirli egzersizleri hastalık durumlarına göre evde yapmaları önemlidir.